Procesy metrologiczne odgrywają ważną rolę w wielu gałęziach przemysłu, edukacji oraz w codziennym funkcjonowaniu laboratoriów i zakładów produkcyjnych. Pomiary są podstawą do kontrolowania jakości, badania zgodności z standardami oraz zapewniania powtarzalności wyników, dlatego tak istotne jest ich odpowiednie przygotowanie i kontrola. Jednym z działań wykonywanych w tym zakresie jest wzorcowanie i kalibrowanie przyrządów pomiarowych, które daje możliwość określić czy urządzenie funkcjonuje prawidłowo i jakie ewentualne odchylenia mogą występować w uzyskiwanych wynikach.
W praktyce znaczy to porównywanie wskazań przyrządu z wartościami odniesienia uzyskanymi z urządzeń o znanej dokładności, co umożliwia ocenę jego przydatności w dalszych pomiarach.
Różnica między wzorcowaniem i kalibrowaniem na prawdę bardzo często bywa mylona, a natomiast są to dwa odrębne pojęcia. Wzorcowanie to proces polegający na odniesieniu wskazań urządzenia do wartości wzorca o określonej klasie dokładności i dokumentowaniu uzyskanych wyników bez ingerencji w samo urządzenie. Kalibrowanie natomiast obejmuje sposobność wprowadzenia regulacji w przyrządzie, aby wskazania były zgodne z wartościami odniesienia. Znaczy to, że wzorcowanie umożliwia wyłącznie stwierdzić dokładność przyrządu, a kalibrowanie pozwolico więcej jego korektę. Oba procesy są stosowane w współzależności od potrzeb użytkownika, wymogów normatywnych albo specyfiki danej branży.
Znaczenie działań takich jak wzorcowanie i kalibrowanie ma szczególne miejsce w obszarach, gdzie precyzja pomiarów jest kluczowa, np w medycynie, lotnictwie, energetyce czy produkcji elementów mechanicznych. Wręcz niewielkie odchylenia w pomiarach mogą wpływać na przebieg procesów technologicznych albo na bezpieczeństwo użytkowania danego produktu. Z tego względu regularne sprawdzanie przyrządów pomiarowych daje możliwość uniknąć błędów wynikających z ich zużycia, starzenia się podzespołów czy wpływu czynników zewnętrznych, takich jak temperatura czy wilgotność. W niektórych dziedzinach wymagane jest prowadzenie dokumentacji potwierdzającej wykonanie wzorcowania, co stanowi bazę do audytów i testom jakości.
W praktyce procesy związane z przygotowaniem i kontrolą urządzeń pomiarowych obejmują zarówno proste narzędzia, takie jak suwmiarki czy manometry, jak i bardziej trudne aparaty elektroniczne, w tym analizatory czy systemy automatyczne. Zakres i częstotliwość wzorcowania a także kalibrowania zależy od założeń technicznych, rodzaju wykorzystania a także intensywności użytkowania sprzętu. Warto zauważyć, że choćby oba procesy mają wspólny cel związany z dużą uwagą pomiarów, to ich przebieg i skutki są różnorakie, a ich odpowiednie przemyślenie ma znaczenie dla utrzymania właściwego poziomu sprawdzeniu jakości w różnych dziedzinach działalności człowieka.
Polecamy: wzorcowanie czujników lab-el .
